Hyrje
Si prindër, ne duam më të mirën për fëmijët tanë, si një edukim të mirë që i përgatit ata për një botë me shumë probleme ekologjike. Në Helen Doron English, ne mësojmë anglisht dhe ndihmojmë studentët të kujdesen për mjedisin. Në këtë blog, ne do të flasim për eko-gjuhësinë, e cila studion se si gjuha dhe mjedisi janë të lidhura.
Gjuha ndikon në mënyrën se si mendojmë dhe veprojmë ndaj ekosistemit. Kjo ndonjëherë mund të shkaktojë efekte të dëmshme. Për shembull, ne përdorim fjalë si “viçi” dhe “pule” kur flasim për ushqim nga kafshët. Kjo e bën më të lehtë të harrohet se këto ushqime vijnë nga krijesa të gjalla, të cilat mund të çojnë në praktika të dëmshme bujqësore.
Në këtë postim, ne do të demonstrojmë se si mësimi i anglishtes dhe kujdesi për mjedisin është i rëndësishëm për ndërtimin e një të ardhmeje më të mirë.
Eko-Gjuhësia: Lidhja e gjuhës dhe e mjedisit
Eko-gjuhësia shikon se si gjuha ndikon në mënyrën se si ne mendojmë për natyrën. Është e rëndësishme të zgjidhni fjalët e duhura kur flisni për mjedisin.
Studiuesit kanë zbuluar se vendet me shumë gjuhë të ndryshme shpesh kanë një larmi të madhe bimësh dhe kafshësh. Disa kultura vendase kanë mënyra të veçanta për të folur për natyrën, duke treguar marrëdhënien e tyre të ngushtë me mjedisin.
Një nga shembujt më të njohur në eko-gjuhësi është ideja se eskimezët kanë shumë fjalë për “borë”. Ndërsa ky pretendim është debatuar dhe mund të jetë tepër i thjeshtuar, ai ende tregon se si gjuha dhe mjedisi mund të ndikojnë njëra-tjetrën. Termat e shumtë të lidhur me borën në gjuhët Inuit dhe Yupik theksojnë ndërlidhjen midis gjuhës dhe mjedisit, i cili është një fokus kryesor i eko-gjuhësisë.
Për të qenë qytetarë të përgjegjshëm të botës, ne duhet të kuptojmë dhe të kujdesemi për natyrën. Duke kuptuar se të gjitha gjallesat janë të lidhura, ne mund të bëhemi më të kujdesshëm dhe më të përgjegjshëm për botën tonë.
Greenspeak: Si flasim për mjedisin
“Greenspeak” është gjuha që përdorim kur flasim për çështje mjedisore. Ndonjëherë, fjalët që përdorim mund ta përkeqësojnë problemin. Për shembull, duke folur për “luftimin e ndotjes” ose “luftimin e ngrohjes globale” mund të sugjerojë se njerëzit nuk janë përgjegjës për këto akte të dëmshme kundër natyrës dhe se në njëfarë mënyre natyra po punon kundër nesh, dhe për këtë arsye ne duhet ta luftojmë atë. Kur përdorim terma më të saktë si “ndalimi i ndotjes industriale”, ne jemi më të sinqertë për burimin e problemit dhe gjithashtu u japim njerëzve një shans për t’u bashkuar dhe për të ndihmuar në zgjidhjen e çështjeve të tilla ekologjike.
Zgjedhja jonë e gjuhës ka anuar mendimin tonë për koston e përparimit njerëzor. Ne shpesh mendojmë se “rritja ekonomike” është e mirë sepse rritja – si një lule që lulëzon ose një pemë e lartë – është e mirë. Është e natyrshme. Por kur e zbatojmë këtë term për ekonominë, ai mund të çojë në efekte të dëmshme për natyrën. Shoqëria jonë rritet në kurriz të pyjeve tropikale, oqeaneve blu dhe kafshëve të egra të lulëzuara.
Mënyra se si flasim dhe mendojmë për mjedisin përfshin metafora që përdorim për të përshkruar natyrën. Njerëzit e kupolës flasin për natyrën sikur të ishte një makinë. Kjo do të thotë se ata besojnë se ne mund ta kontrollojmë natyrën dhe të zëvendësojmë pjesë të saj, ashtu si një makinë. Megjithatë, kjo ide mund të çojë në dëm, sepse mund të na bëjë të mendojmë se mund ta përdorim natyrën si të duam pa u përballur me asnjë pasojë.
Një metaforë më e mirë është ta konsiderojmë natyrën si një “rrjet të jetës” për të na kujtuar se gjithçka në natyrë është e lidhur, si fijet në një rrjetë. Kur bëjmë diçka që lëndon një pjesë të natyrës, ajo mund të ndikojë edhe në të gjitha pjesët e tjera. Një shembull i shkëlqyer i kësaj është problemi që kemi tani me bletët. Bletët janë shumë të rëndësishme në natyrë, sepse ato ndihmojnë bimët të rriten. Ata e bëjnë këtë duke lëvizur polenin nga një bimë në tjetrën, që quhet pllenim. Ky proces është jetik për pemët, lulet dhe shumë nga kulturat tona ushqimore. Fatkeqësisht, bletët po zhduken për shkak të problemeve si humbja e habitatit, ndryshimi i klimës dhe kimikatet e dëmshme. Nëse humbasim bletët, nuk do të jetë mirë për të gjitha bimët që ato pjalmojnë dhe kafshët që varen nga ato bimë. Kjo tregon se sa e ndërlidhur është gjithçka në natyrë.
Anglishtja është një gjuhë globale dhe si e tillë, ajo mund të ndryshojë mënyrën se si njerëzit mendojnë për mjedisin. Mund të na ndihmojë të punojmë së bashku për të gjetur mënyra më të mira për të diskutuar dhe zgjidhur çështjet mjedisore. Ne duhet të fillojmë me të rinjtë tanë për të ndryshuar mënyrën se si njerëzit mendojnë dhe flasin në anglisht. Në Helen Doron English, ne u mësojmë studentëve të moshës 0-19 vjeç të përdorin gjuhë që inkurajon punën në grup dhe përpjekjet e bazuara në komunitet për të mbrojtur habitatin tonë të përbashkët. Kjo i ndihmon ata të bëhen avokatë më të mirë për një të ardhme të qëndrueshme.
Përdorimi i anglishtes për të ndihmuar mjedisin
Studentët mund të përdorin aftësitë e tyre në anglisht për t’u lidhur me të tjerët në mbarë botën dhe për të punuar së bashku për të mbrojtur mjedisin. Mësimi i anglishtes i lejon ata të lexojnë, të hulumtojnë, të ndajnë ide dhe të punojnë me njerëz me prejardhje të ndryshme. Ata mund të bëhen liderë që mund të bëjnë një ndryshim në botë.
Për shembull, orët tona të anglishtes për adoleshentë përfshijnë një kurs të titulluar “Është gjithmonë e diskutueshme”, ku studentët eksplorojnë tema si gjobat për mosriciklimin, të qënurit vegan dhe të pasurit kafshë shtëpiake. Duke u mësuar studentëve artin e debatit, ne i pajisim ata me aftësitë e nevojshme për të mbrojtur vlerat që ata fitojnë gjatë kohës së tyre në Helen Doron, duke përfshirë mbrojtjen e mjedisit.
Greta Thunberg është një shembull i mirë se si aftësitë e anglishtes (dhe debatit) mund të ndihmojnë në përhapjen e një mesazhi të rëndësishëm. Duke folur anglisht, Greta ka frymëzuar njerëzit në mbarë botën që të ndërmarrin veprime për të mbrojtur botën. Studentët tanë mund të bëjnë të njëjtën gjë duke iu bashkuar diskutimeve ndërkombëtare mbi çështjet mjedisore.
Mësimdhënia e gjuhës angleze dhe vlerave mjedisore
Në Helen Doron English, materialet dhe aktivitetet tona mësimore të fokusuara në mjedis integrojnë mbrojtjen e mjedisit me mësimin e gjuhës. Nxënësit njihen me fjalorin dhe frazat për mjedisin, duke u mundësuar atyre të shprehin shqetësimet e tyre dhe të advokojnë për ndryshim.
Për shembull, programi ynë “World Of Wonders” me temën e natyrës është krijuar për të ndihmuar nxënësit të zhvillojnë aftësitë e gjuhës angleze duke rrënjosur një ndjenjë përgjegjësie ndaj mjedisit. Duke përfshirë tema mjedisore në mësime tërheqëse dhe ndërvepruese, ne synojmë të kultivojmë një brez të folësve anglezë të vetëdijshëm për mjedisin.
Studentët anglezë të Helen Doron marrin pjesë gjithashtu në iniciativa që rrisin ndërgjegjësimin për speciet e rrezikuara, siç është fushata e ruajtjes së orangutanëve. Nëpërmjet këtyre projekteve, studentët mësojnë për rëndësinë e mbrojtjes së mjedisit duke përmirësuar aftësitë e tyre në gjuhën angleze. Në Itali, studentët tanë morën pjesë në një “Ditë të Ardhmërisë së Gjelbër” kombëtare, një ngjarje që i mëson ata për praktikat miqësore me mjedisin.
Konkluzioni
Në Helen Doron English, ne besojmë në fuqinë e eko-gjuhësisë për të ndihmuar në krijimin e një të ardhmeje më të gjelbër. Ne duam të mësojmë një brez studentësh që kujdesen për mbrojtjen e mjedisit dhe mund të flasin mirë anglisht.
Ne përdorim një kurrikul që thekson temat mjedisore, fjalorin ekologjik dhe mendimin kritik për metaforat ekologjike. Kjo i ndihmon studentët tanë të zhvillojnë aftësitë gjuhësore që u nevojiten për të mbrojtur ndryshimin. Duke u dhënë atyre mjetet për të shprehur shqetësimet e tyre dhe njohuritë për të bërë zgjedhje të përgjegjshme, ne i ndihmojmë ata të bëhen pjesëmarrës aktivë në përpjekjet globale për të mbrojtur planetin tonë.
Përkushtimi ynë ndaj eko-gjuhësisë tregon besimin tonë në fuqinë e gjuhës për të krijuar ndryshime pozitive. Duke u mësuar studentëve tanë për mbrojtjen e mjedisit dhe qëndrueshmërinë, ne kemi besim se ata do të rriten të përgjegjshëm dhe të ndërgjegjshëm për mjedisin, duke punuar drejt një të ardhmeje më të ndritshme dhe më të gjelbër për të gjithë.
5 fraza angleze që minimizojnë lidhjen njerëzore me natyrën
Gjuha është e rëndësishme për formimin e qëndrimeve tona ndaj mjedisit. Ne duhet të mendojmë për fjalët ose frazat angleze për të parë lidhjen midis njerëzve dhe natyrës. Për shembull, termi “Tree Hugger” mund të përdoret pozitivisht ose negativisht, në varësi të mënyrës se si përdoret.
Duke kuptuar kuptimet e ndryshme të fjalëve si “Tree Hugger”, ne mund të zgjedhim një gjuhë që tregon respekt dhe një qëndrim pozitiv ndaj mjedisit dhe atyre që punojnë për ta mbrojtur atë. Përdorimi i termave si “i dashur ndaj natyrës”, “entuziast i jetës së egër”, “ekologjik” ose “mik i tokës” mund të ndihmojë në ndryshimin e mënyrës se si njerëzit mendojnë për mjedisin dhe të promovojnë një qëndrim më të përgjegjshëm.
1. "Burime natyrore":
Ky term e përshkruan natyrën si një koleksion mallrash për përdorim njerëzor. Një term alternativ mund të jetë "dhurata natyrore" ose "bujaria e tokës", e cila thekson ndërlidhjen midis njerëzve dhe natyrës dhe inkurajon mirënjohjen dhe kujdesin.
2. "Lufta për ngrohjen globale":
Kjo është një frazë e përdorur zakonisht, por mund të mos jetë qasja më e mirë për këtë çështje. Termi "betejë" sugjeron një qëndrim luftarak kundër një kundërshtari, kur në realitet, ngrohja globale është një çështje komplekse dhe e shumëanshme që kërkon bashkëpunim dhe zgjidhje novatore. Në vend të kësaj, ne mund të përdorim terma më proaktive, të tilla si "zgjidhja e ngrohjes globale" ose "ngadalësimi i ngrohjes globale". Duke theksuar nevojën për zgjidhje dhe përparim, ne mund ta zhvendosim bisedën drejt veprimeve pozitive dhe të frymëzojmë individët që të ndërmarrin hapa drejt një të ardhmeje më të qëndrueshme.
3. "Njeriu kundër Egërsirës":
Kjo frazë shpesh përforcon idenë se njerëzit kundërshtojnë botën natyrore, duke çuar në një mentalitet konkurrence dhe konflikti. Përdorimi i alternativave më pozitive mund të nxisë harmoninë dhe ndërlidhjen midis njerëzve dhe natyrës. Shprehjet si "Nature Lover" theksojnë rëndësinë e respektimit dhe kujdesit për mjedisin dhe banorët e tij.
4."Zbutja e shkretëtirës":
Kjo frazë sugjeron se natyra është diçka e egër dhe e padisiplinuar që duhet të kontrollohet nga njerëzit. Në vend të kësaj, ne mund të përdorim terma si "përqafimi i egër" ose "të jetuarit në harmoni me natyrën" për të theksuar rëndësinë e vlerësimit dhe përshtatjes me botën natyrore në vend që të përpiqemi ta dominojmë atë.
5."Pushtimi i Natyrës":
Ky term nënkupton që natyra është një kundërshtar që duhet mposhtur nga zgjuarsia njerëzore. Një alternativë më miqësore me mjedisin mund të jetë "bashkëjetesa me natyrën", "puna me natyrën" ose "partneriteti me natyrën", gjë që inkurajon bashkëpunimin dhe mbështetjen e ndërsjellë midis njerëzve dhe mjedisit.
Duke adoptuar terma alternativë që nxisin një perceptim më miqësor ndaj mjedisit, ne mund të mbështesim zhvillimin e një marrëdhënieje më të shëndetshme dhe më të qëndrueshme me botën natyrore, si në jetën tonë të përditshme ashtu edhe në vlerat që rrënjosim te fëmijët tanë nëpërmjet edukimit.
Referencat
Abram, David (1996): The Spell of the Sensuous: Perception and Language in a More-than-Human World. pg.267. New York, Pantheon Books.
Boas, F. (1911). Handbook of American Indian Languages Part 1. Washington: Government Printing Office.
Crystal, D. (2003). English as a global language (2nd ed.). Cambridge University Press.
Halliday, Michael A. (April 1990). New Ways of Meaning: the challenge to applied linguistics (Speech)
Hulme, M. (2009). Why we disagree about climate change: Understanding controversy, inaction and opportunity. Cambridge University Press.
Mühlhäusler, P. (1996). Linguistic ecology: Language change and linguistic imperialism in the Pacific region. Routledge.
Nettle, D., & Romaine, S. (2000). Lost Words/Lost Worlds. In Vanishing Voices: The Extinction of the World’s Languages (pp. 94-137). Oxford: Oxford University Press.
Stibbe, Arran (2021) Eco-linguistics: language, ecology and the stories we live by (second edition).
London: Routledge
Thunberg, G. (2018, December 13). You are stealing our future: Greta Thunberg, 15, condemns the world’s inaction on climate change. The Guardian. Retrieved from :
